2439

Miðvikudagur 7. mars 2018 23 DAGSKRÁIN - Fréttablað Suðurlands Ketill Sigurjónsson lögfræðingur, MBA og sérfræðingur í orkumálum Óhagkvæmar virkjanir víkja fyrir vindmyllum V egna lækkandi kostnaðar í vindorkutækni er orðið ólíklegra að sumar þær jarðvarma- RJ YDWQVDÀVYLUNMDQLU VHP Q~ HUX t QêWLQJDUÀRNNL 5DPPDi WOXQDU komi til með að rísa. Í mörgum tilvikum er orðið hagkvæmara að reisa vindmyllugarða og nýta VDPVSLO YLQGRUNX RJ YDWQVDÀV með miðlun. Vafalítið er líka ódýrara að nýta íslenska vindorku fremur en að UHLVD ì U OLWOX YDWQVDÀVYLUNMDQLU VHP Q~ HUX KpU t XQGLUE~QLQJL Ë ìHVVDUL JUHLQ HU DWK\JOLQQL EHLQW að þeim virkjunarkostum sem einkum er horft til í dag og þeir kostir skoðaðir í samhengi við vindmyllur. Dýrar smávirkjanir 0HèDO YLUNMDQD VHP iKXJL HU i Dè UHLVD KpU i ËVODQGL i Q VWX iUXPHUX QRNNUDU OLWODU YDWQVDÀVYLUNMDQLU ì H PHè DÀ XQGLU 0: ëDU Pi QHIQD 0: %U~DUYLUNMXQ i 6XèXUODQGL 0: 6YDUWiU YLUNMXQ i 1RUèXUODQGL 0: YLUNMXQ t +YHU¿VÀMyWL i 6XèDXVWXU ODQGL RJ 0: +yOVYLUNMXQ i 1RUèXUODQGL ëi Pi QHIQD +YDOiUYLUNMXQ i 6WU|QGXP VHP WLO VWHQGXU Dè YHUèL 0: RJ HU ìYt HNNL VPiYLUNMXQ HQ ìy W|OXYHUW PLQQL HQ W D P VWyUX YDWQVDÀVYLUNMDQLU /DQGVYLUNMXQDU +YDOiUYLUNMXQ virðist varla geta verið mjög KDJNY PXU YLUNMXQDUNRVWXU HQGD E èL QRNNXè GêU YLUNMXQ og mjög dýrt að tengja hana ÀXWQLQJVNHU¿QX 7LO Dè WU\JJMD EHWUD UDIRUNX|U\JJL i 9HVWIM|UèXP væri líklega mun ódýrara að reisa ìDU YLQGP\OOXJDUè t QiJUHQQL YLè Q~YHUDQGL ÀXWQLQJVNHU¿ Einn vindmyllugarður í stað fjögurra vatnsaflsvirkjana? Að öllu samanteknu er virkjun íslenskrar vindorku líklega E èL yGêUDUL RJ VN\QVDPOHJUL NRVWXU HQ IUDPDQJUHLQGDU VPi YLUNMDQLU 8PU GGDU IMyUDU VPi YLUNMDQLU \UèX VDPWDOV XP 0: 6XPDU ìHLUUD J WX VNLODè QRNNXè MDIQUL IUDPOHLèVOX PHèDQ W D P +YHU¿VÀMyWVYLUNMXQ PXQ væntanlega verða með litla IUDPOHLèVOX \¿U YHWXULQQ ìDU VWHQGXU WLO Dè YLUNMD M|NXOi PHè svo til engu miðlunarlóni. Fossar í gljúfri Hverfisfljóts Veruleg og varanleg röskun I\OJLU VHQQLOHJD ÀHVWXP ìHVVXP OLWOX YDWQVDÀVYLUNMXQXP ëDQQLJ P\QGL W D P +YHU¿VÀMyWVYLUNMXQ valda því að fossaröðin í ósnertu RJ JH\VLIDOOHJX JOM~IULQX RIDQ (OGKUDXQVLQV t )OMyWVKYHU¿ QiQDVW K\U¿ D P N KOXWD iUVLQV JHUD ì\UIWL Dè RJ IUiUHQQVOLVVNXUèL og leggja rafstreng langa leið Dè WHQJLYLUNL 8PKYHU¿ViKUL¿Q RJ U|VNXQ i OtWW VQRUWLQQL QiWW~UX yrði því veruleg og kostnaðurinn sömuleiðis. 7LO Dè VNLOD iPyWD UDIRUNX framleiðslu eins og þessar framan- JUHLQGX VPiYLUNMDQLU P\QGX JHUD þyrfti sennilega einungis einn fremur nettan vindmyllugarð. Kostnaðurinn við hann yrði sennilega nokkuð undir tíu milljörðum króna. Kostnaður við OLWOX YDWQVDÀVYLUNMDQLUQDU IMyUDU HU HNNL RSLQEHU HQ YHUèXU YDUOD undir tólf milljörðum króna og P|JXOHJD QRNNUX PHLUL 1êWLQJ vindorku yrði því ódýrari kostur. Um leið væri vindmyllugarðurinn VHQQLOHJD Dè ÀHVWUD PDWL XP KYHU¿VY QQL NRVWXU HQ ìHVVDU IMyUDU YDWQVDÀVYLUNMDQLU Hefðbundnar stórar virkjanir eru einnig dýrar $è DXNL iIRUPDU /DQGVYLUNMXQ nokkuðstórar virkjanir í neðri hluta ëMyUViU DXN ìHVV W D P Dè QêWD ~WIDOO +iJ|QJXOyQV i KiOHQGLQX t IRUPL V N 6NURNN|OGXYLUNMXQDU 6tèDVWQHIQGL YLUNMXQDUNRVWXULQQ er reyndar fremur lítil virkjun og þar með ekki mjög mikilvæg. 9. MARS FORSALA MIÐA Á HÓTEL SELFOSSI ëHVV YHJQD Pi JHUD Uiè I\ULU YHUXOHJUL DQGVW|èX YLè Dè UièDVW t ìi IUDPNY PG ìDUQD i tVOHQVND KiOHQGLQX PLèMX Ë MDUèYDUPD iIRUPDU /DQGV YLUNMXQ VW NNXQ .U|ÀXYLUNMXQDU RJ UDQQVyNQLU VWDQGD \¿U i YHJXP +6 2UNX i YLUNMXQ t (OGY|USXP i 5H\NMDQHVL 9HJQD NRVWQDèDU munu þeir jarðvarmakostir þó P|JXOHJD HLJD HU¿WW PHè Dè keppa við vindmyllugarðana sem KpU KOMyWD Dè UtVD i NRPDQGL iUXP Kostnaður vindorku er kominn niður í allt að 30 USD/MWst. Kostnaður nýrra vindmyllugarða i ODQGL KHIXU IDULè KUDWW O NNDQGL Á svæðum þar sem vindaðstæður eru hagkvæmar er kostnaðurinn NRPLQQ QLèXU t XP 86' 0:VW RJ VWHIQLU t Dè O NND HQQ PHLUD i NRPDQGL iUXP Ë ìHVVX VDPEDQGL HU YHUW Dè YHNMD DWK\JOL i ìYt Dè KYHU RJ HLQQ HLQDVWL af þeim virkjunarkostum sem Q~ HU KRUIW WLO t QêWLQJDUÀRNNL 5DPPDi WOXQDU HU GêUDUL VEU QêOHJ JUHLQLQJ VHP XQQLQ YDU i YHJXP 6DPRUNX 6DPNY PW JUHLQLQJXQQL VHP ELUW HU i YHI 6DPRUNX Pi Y QWD þess að kostnaður vegna hverrar framleiddrar megavattstundar í nýrri jarðhitavirkjun verði HNNL XQGLU 86' 0:VW 2J XSSJH¿QQ NRVWQDèXU YHJQD virkjunar í Eldvörpum er t.a.m. VDJèXU XP 86' 0:VW t XPU GGUL JUHLQLQJX ëy VYR ìHVVDU W|OXU VpX KièDU PDUJYtVOHJUL yYLVVX HU ìHWWD YtVEHQGLQJ XP Dè MDUèYDUPDYLUNMDQLU KpU PXQL VHQQ HLJD HU¿WW PHè Dè NHSSD YLè raforkuframleiðslu fyrir tilstilli vindorku. Vindorkan orðin ódýrust Ë OMyVL ìHVV Dè Q~ HU VHQQLOHJD unnt að virkja nokkur hundruð 0: DI tVOHQVNUL YLQGRUNX ìDU VHP NRVWQDèXULQQ QHPXU i ELOLQX ± 86' 0:VW HU EHUVêQLOHJW að það hlýtur að vera orðið yiKXJDYHUèDUD Dè UièDVW KpU t QêMDU YDWQVDÀV HèD MDUèYDUPDYLUNMDQLU Kostnaðurinn í vindorkutækninni er reyndar orðinn svo hógvær Dè Q~ HU iOI\ULUW NLè $OFRD IDULè Dè VHPMD XP NDXS i YLQGRUNX t 1RUHJL 2J Q~ KHIXU QRUVND iOI\ULUW NLè +\GUR OtND JHUW VDPV NRQDU VDPQLQJ ì H XP NDXS i PLNOX PDJQL DI UDIRUNX IUi YLQG myllugarði. Í því tilviki er um að ræða sænskt vindorkuverkefni. Kostnaður vindorku fer lækkandi um allan heim Vindorkan er sem sagt orðin ódýr og samkeppnishæf. Vegna einsleitni og einangrunar ís- lenska raforkumarkaðarins eru P|JXOHLNDU t YLQGRUNX KpU Dè YtVX HNNL ìHLU V|PX RJ t 6NDQGtQDYtX Engu að síður er líklegt að í êPVXP WLOYLNXP Vp yGêUDVW RJ skynsamlegast að nýta íslenskan vind fremur en meiri jarðvarma HèD MDIQYHO YDWQVDÀ ëHVV YHJQD Pi JHUD Uiè I\ULU Dè i NRPDQGL iUXP YHUèL ìDè O\NLODWULèL t ìUyXQ tVOHQVND UDIRUNXNHU¿VLQV Dè huga að því hvernig megi með sem hagkvæmustum hætti þróa samspil vindorku og miðlunar YDWQVDÀVYLUNMDQD Um leið er mögulegt að HLQKYHU VWyULèMXI\ULUW NL KpU VMiL VHQQ iKXJDYHUèD P|JXOHLND t ìYt að reyna að losna aðeins undan sterkri samningsstöðu Lands- YLUNMXQDU PHè ìYt Dè UHLVD KpU vindmyllugarða. Vegna smæð- ar íslenska raforkumarkaðar- ins er þó líklegast að íslensk vindorka verði fyrst og fremst nýtt til að mæta vaxandi raforku- notkun almennings og venju- OHJV DWYLQQXOtIV (QGD EêèXU YLQGRUNDQ XSS i ìDQQ P|JXOHLND Dè DXND DÀLè t UDIRUNXNHU¿QX MDIQW RJ ìpWW t UyOHJXP VNUHIXP ëDU Pi P|JXOHJD VMi I\ULU VpU Dè i QRNNXUUD iUD IUHVWL YHUèL E WW XP ± 0: DI YLQGDÀL t NHU¿è 2J það mun vel að merkja ekki þurfa nema um tíu til tólf vindmyllur til Dè Qi ìYt DÀL Sláandi lækkun á kostnaði $è DXNL Pi KDID t KXJD Dè ÀHVW EHQGLU WLO ìHVV Dè NRVWQDèXU YLQGRUNXW NQLQQDU KDOGL iIUDP Dè O NND XPWDOVYHUW i Q VWX iUXP ì D NRVWQDèXU IUDPOHLGGUDU 0:VW IDUL YHO XQGLU 86' Ë QêUUL VNêUVOX EDQGDUtVND 1DWLRQDO 5HQHZDEOH (QHUJ\ /DERUDWRU\ 15(/ VHJLU PHLUD Dè VHJMD Dè i ODQGVY èXPPHè VpUOHJD KDJVW è vindskilyrði muni þessi kostnaður JHWD IDULè DOOW QLèXU t 86' 0:VW VHP HU PLNOX yGêUDUD HQ UièJHUW HU Dè QêMDU tVOHQVNDU YDWQVDÀV RJ MDUèYDUPDYLUNMDQLU JHWL VNLODè ëHWWD HU WLO PDUNV XPDè OtNOHJD HUX WDOVYHUèDU EUH\WLQJDU IUDPXQGDQ t iKHUVOXP tVOHQVNUD UDIRUNXI\ULUW NMD 6HP KDID ÀHVW Dè IUiWDOLQQL /DQGVYLUNMXQ IDULè VpU PM|J K JW t Dè VNRèD ìDè DI alvöru að nýta vindinn. Höfundur vinnur að þróun vindmylluverkefna á Íslandi í VDPVWDU¿ YLè HYUySVNW YLQGRUNX fyrirtæki. )RVVDU t +YHU¿VÀMyWL selfoss@prentmet.is Fermingarnar nálgast Við setjum upp og prentum boðskort fyrir fermingar SELFOSS HOTEL