Síðastliðin 5 ár hefur undirrituð stundað nám í dýralækningum við háskólann í Kaupmannahöfn og er nú komið að endasprettinum, þ.e. skrifum á lokaverkefni, sem lýkur með vörn og útskrift um mánaðarmótin janúar/febrúar 2018. Í verkefninu verður fjallað um burðarerfiðleika, kálfavanhöld og heilsufar mjólkurkúa á Íslandi.

Kálfavanhöld hafa verið stórt vandamál í íslenskri mjólkurframleiðlu í gegnum árin og árið 2016 voru kálfavanhöld 14% á landsvísu. Þá situr Ísland á toppnum yfir flesta dauðfædda kálfa í Evrópu.
Markmið mitt með verkefninu er að gera úttekt á burðarerfiðleikum og umfangi burðarhjálpar, kálfavanhöldum sem og heilsufarsvandamálum kýrinnar um og eftir burð.
Hér verða burðarerfiðleikarnir kjarni verkefnisins og í því samhengi litið á afdrif kálfs og heilsufar móður um og eftir burð, ásamt því að litið verður lauslega á fóðrun og umhirðu gripa fyrir og eftir burð.

Svo af verkefninu megi verða þarfnast undirrituð aðstoðar íslenska kúabænda næstu tvo mánuðina.
Sendir verða út tveir spurningalistar; annar almenns efnis en hinn er sérstaklega ætlaður til að afla upplýsinga um hvern einstaka burð. Óskað er eftir að bændur skrái búsnúmer en það er til þess ætlað að bera megi saman svörin úr hvorum spurningalista fyrir sig. Ekki verður greint frá niðurstöðum einstakra búa og því fyllstu nafnleyndar gætt.
Almenni spurningalistinn verður aðgengilegur á forsíðu Huppu. Listinn samanstendur af 13 spurningum (þar af 10 krossaspurningum) og honum þarf aðeins að svara einu sinni.
Spurningalistinn um hvern einstaka burð verður aðgengilegur undir skráningu burðar í Huppu. Honum er óskað svarað við hvern burð á búinu. Listinn samanstendur af 16 spurningum (þar af 11 krossaspurningum) sem öllum er tiltölulega fljót svarað. Í einni spurningunni er óskað eftir þyngd kálfs í kg. Þessi spurning er sennilega sú sem krefst hvað mestrar vinnu og er það að sjálfsögðu valfrjálst hvort bændur svari henni eða ekki. Undirrituð yrði mjög þakklát ef bændur hefðu tök á að vigta kálfana nýfædda svo kanna mætti hvort meðalþyngd þeirra við fæðingu sé að aukast.
Fyrir þá bændur sem ekki eru í rafrænu skýrsluhaldi verða sendir út spurningalistar í pappírsformi.

Sjálf er ég fædd og uppalin á Herjólfsstöðum í Álftaveri þar sem er stundaður blandaður búskapur með nautgripi, sauðfé og hross. Ég hef alla tíð haft mikinn áhuga á því sem við kemur æxlun og frjósemi jórturdýra, sem og afdrifum ungviðis og móður um og eftir burð. Sá áhugi stigmagnaðist svo á kandidatsárunum þegar ég hitti fyrir leiðbeinendur mína í þessu verkefni sem nú hefur göngu sína. Þegar ég kynnti hugmyndir mínar fyrir þeim á vormánuðum þessa árs urðu þeir fullir áhuga á að gera úttekt á viðfangsefninu hérlendis þar sem aðstæður hér eru nokkuð öðruvísi en þeir eiga að venjast í sínu heimalandi. Það er því von mín að þið hafið áhuga á að koma með mér í þetta verkefni því án ykkar aðstoðar yrðu niðurstöðurnar harla litlar (og þar fyrir utan yrði lokaritgerðin mín ákaflega þunnur pappír).

Með vinsemd og von um góðar undirtektir,
Harpa Ósk Jóhannesdóttir, dýralæknanemi við háskólann í Kaupmannahöfn.