Páll Magnús Skúlason, lestrarhestur Dagskrárinnar, fæddist og ólst upp í Laugarási í Biskupstungum þar sem hann hefur eytt lunganum úr ævinni, síðustu áratugunum með eiginkonunni Dröfn Þorvaldsdóttur en þau eiga fjögur börn. Hann lauk stúdentprófi frá Menntaskólanum að Laugarvatni 1974, BA prófi í ensku og uppeldisfræði, auk diplómanáms í opinberri stjórnsýslu frá HÍ. „Eftir þetta tók stafsævin við og árið 1986 kom ég til starfa í ML, fyrst sem enskukennari, bætti síðan námsráðgjöf við og loks stöðu aðstoðarskólameistara. Frá þessu hausti lýkur opinberum starfsferli mínum og annað tekur við.“
Hvaða bók ertu að lesa núna?
Að langmestu leyti nota ég lestur til að skapa aðstæður fyrir góðan nætursvefn. Þær bækur sem ég les til að ná því eru aðallega þess eðlis að falla ekki undir það sem kallað er fagurbókmenntir heldur nær því sem kalla má léttmeti. Bókin sem ég er að lesa um þessar mundir er spennuþrungið léttmeti af þessu tagi.
Hver er uppáhalds barnabókin þín?
Af einhverjum ástæðum kemur Bláskjár eftir Franz Hoffmann alltaf fyrst upp í hugann þegar ég hugsa til barnabóka. Þessi bók hafði töluverð áhrif á mig á sínum tíma. Hinsvegar las ég heil reiðinnar býsn sem barn og unglingur; lagði helst ekki frá mér bækurnar fyrr en þeim var lokið og þá skipti tími sólarhrings engu máli. Þetta voru bækur Ármanns Kr. Einarssonar og Stefáns Jónssonar meðal annars. Einnig kom Enid Blyton sterk inn auk þess sem ég held að ég hafi lesið allar bækurnar um kappann Bob Moran og Hauk flugkappa svo eitthvað sé nefnt. Svo þróaðist smekkurinn eftir því sem árin liðu þó vissulega gætu einhverjir talið hann fremur óþroskaðan enn þann dag í dag.
En hvernig eru lestrarvenjur þínar?
Ég las mikið alveg fram á fertugsaldurinn. Svo dró bara smátt og smátt úr því án þess að ég yrði þess var. Skýringuna uppgötvaði ég síðan þegar í ljós kom að ég þurfti að nota lesgleraugu. Eðlilega þurfti ég að lesa heilmikið vegna vinnunnar, aðallega bókmenntaverk eftir breska og bandaríska ritjöfra. Í gegnum þann lestur áttaði ég mig á muninum milli vandaðra bókmennta og léttmetis sem felst að mínu mati í því að það er hægt að velta fyrir sér og ræða það fyrrnefnda. Hið síðarnefnda styttir stundir, kryddar og stuðlar að slökun, svona rétt eins og svefninn sjálfur sem Shakespeare sagði að greiddi úr þeim flækjum sem fylgdu daglegu amstri:
[. . .] svefninn góða,
sem greiðir flókinn rakþráð vorra rauna,
er hvers dags ævilok og stritsins laug,
særðum hug balsam,
best og hollust næring,
sem lífið ber á borð.
(Makbeð. Þýð. Helgi Hálfdánarson)
Hvers konar bækur höfða helst til þín?
Höfða til og höfða til. Eftir því sem árunum fjölgar hefur áhuginn á sögulegu efni vaxið, ekki vegna áhuga á sögunni sem slíkri heldur til þess að taka saman brot héðan og þaðan og skrifa síðan sjálfur um sögulegt efni, aðallega sem tengist nærumhverfi mínu. Ég er meira og minna lesandi allan daginn en þar er ekkert eitt sem upp úr stendur.
Er einhver bók eða skáld sem hefur haft sérstaklega mikil áhrif á þig?
Ég er ekki þeirrar gerðar að halda upp á rithöfunda eða skáld. Vissulega ólst ég upp við þá hugmynd að bækur skiptu máli. Fyrir um þrjátíu árum fékk ég tilboð um að kaupa Íslendingasögurnar og Laxness með afborgunum. Ég stóðst ekki mátið og rökstuddi þetta fyrir sjálfum mér og frúnni sem svo að með kaupunum myndi ég hafa nóg að lesa þegar ég kæmist á eftirlaun. Þá sá ég auðvitað ekki fyrir þá þróun sem orðin er og sé nú fram á að reyna að skipta tímanum réttlátlega milli Facebook og Gísla sögu. Það verður eitthvað. Þar fyrir utan stend ég frammi fyrir því að þurfa að losa mig við bækur sem stöðugt safnast inn á heimilið. Vonandi enda þær ekki í pappírsgámi en bókasöfn teljast ekki lengur sérlega ákjósanlegur arfur.
Hvernig bækur myndir þú skrifa ef þú værir rithöfundur?
Annarsvegar myndi ég skrifa hugljúfa spennusögu í þó nokkrum bindum í Taggart-stíl. Sagan myndi gerast í heimavistarframhaldsskóla þar sem enginn dagur væri öðrum líkur og hver uppákoman tæki við af annarri meðal nemenda og ekki síður starfsfólks. Þar væri að finna fjölbreyttan hóp skrautlegra persóna sem myndu lenda í ótrúlegustu ævintýrum. Aðalpersónan, húsbóndinn á heimavistinni, myndi verða miðpunkturinn í þessari sögu enda bærust flest málin inn á hans borð til úrlausnar. Ég held ég skelli mér bara í að skrifa fyrsta hluta. Hinsvegar myndi ég skrifa ljóðabókina Þorpið í skóginum sem innihéldi prósaljóð af dýrasta tagi.
